Ελληνίδα Γυναίκα Καλλιτέχνιδα
Κλειώ Μακρή: Στα έργα μου διεκδικώ τον χαμένο χρόνο
... όταν
συναντηθήκαμε με τη γλύπτρια Κλειώ Μακρή. Αφορμή στάθηκε η έκθεση «Ο χρόνος που
θεωρείται χαμένος» στην γκαλερί Astra. Τη συναντήσαμε στο εργαστήριό της, στο
Μετς, όπου ζει από το 1987. Είναι όμορφη γυναίκα, ευγενική φυσιογνωμία, χαμηλών
τόνων άνθρωπος - μπορείς να την περάσεις για Γαλλίδα: η μητρική της γλώσσα είναι
τα γαλλικά.
...
Οταν καθόμαστε στο σαλόνι, τα σκυλιά γαληνεύουν και
πάνω στον καναπέ, δίπλα στην Κλειώ, που τώρα έχω απέναντί μου, γάτοι και σκύλοι
γίνονται ένα. Τα πάντα μέσα εκεί έχουν αυτή την αρμονία και την ηρεμία της
καλλιτέχνιδας και οικοδέσποινας.
...
Μια γαλήνη έχουν και οι μορφές της Κλειώς στο εργαστήρι της, λίγο πριν από τη
μεταφορά τους στην γκαλερί Astra. Ανδρες και γυναίκες με μια απορία στο βλέμμα.
Κάποιες από αυτές τις φιγούρες (από μπρούντζο και επιζωγραφισμένη τερακότα)
μοιάζουν να ονειροπολούν: απώλειες, επιθυμίες, σαν να ακούνε φωνές προσώπων
χαμένων για πάντα, αγάπες και έργα που δεν ολοκληρώθηκαν. Μια σύντομη παύση στις
ζωές τους για το απαραίτητο «ένδον σκάπτε».
Καθώς κοιτάζω έναν κύριο με καπαρντίνα και ρεπούμπλικα, σκέφτομαι τον τίτλο
της έκθεσης: τον προυστικό «χαμένο χρόνο». Οπως μου εξομολογείται η καλλιτέχνις,
δεν είναι τόσο ο Προυστ πίσω από τα γλυπτά αλλά στίχοι του Πρεβέρ και του
Νερούντα. Και η μορφή του Σάμιουελ Μπέκετ.
...
Το Διαδίκτυο έφερε συναρπαστικά
πράγματα στη ζωή μας, προκάλεσε όμως και μια διάσπαση. Μια αδυναμία να
εμβαθύνεις. Οι ταχύτητες πλέον είναι τέτοιες που δεν μπορείς να ξαναπιάσεις το
νήμα της σκέψης σου εύκολα. Να παρατηρήσεις. Να ανατρέξεις σε πράγματα που
βρίσκονται στα ριζώματά σου. Με αυτά τα έργα διεκδικώ αυτόν τον χαμένο
χρόνο».
Βουδαπέστη - Παρίσι
Κόρη καλλιτεχνών, της Ζιζί και του Μέμου Μακρή, η Κλειώ γεννήθηκε στη
Βουδαπέστη. Εκεί είχε καταφύγει ο γλύπτης πατέρας της, μετά το Παρίσι (όπου είχε
βρεθεί με το θρυλικό «Ματαρόα»). Στο Παρίσι είχε γνωρίσει τη γεννημένη στο
Βελιγράδι Ζιζί. «Εμεινα στη Βουδαπέστη μέχρι τα δεκαπέντε μου. ...».
Tο 1969 η Κλειώ Μακρή εγκαθίσταται στο Παρίσι. «Εκεί έμαθα ελληνικά και εκεί
απελευθερώθηκα από το βάρος που μου προκαλούσε το γεγονός ότι οι γονείς μου ήταν
καλλιτέχνες».
«Ηταν σημαντικό να ριζώσω κάπου»
Ο ερχομός για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1975 θα είναι κάτι σαν deja vu. «Η
χώρα είχε οικείο και ξένο μαζί. Ημουν και δεν ήμουν Ελληνίδα. Κυρίως,
επικρατούσε ο ενθουσιασμός της αποκατάστασης της Δημοκρατίας, ενώ και ο πατέρας
μου έβλεπε ξανά την πατρίδα του τριάντα χρόνια μετά». Θα περάσει άλλη μία
δεκαετία έως ότου αποφασίσει να εγκατασταθεί οριστικά στην Ελλάδα. «Ηθελα μια
αλλαγή και ήθελα τα παιδιά μου να ζήσουν σε μια γειτονιά, όπως το Μετς. Τα πρώτα
τρία χρόνια είχαμε έναν ενθουσιασμό. Στην πορεία, συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να
μάθω κάποια πράγματα από την αρχή. Η ελληνική κοινωνία είναι πολύ πιο κλειστή
απ’ ό, τι δείχνει. Αλλά ήταν πολύ σημαντικό να βρω τον τρόπο να ριζώσω κάπου,
πέρα από τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα».
Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, η Κλειώ Μακρή εργάζεται ως ειδική θεραπεύτρια
(Art Therapy) στη Μονάδα Απεξάρτησης «18 Ανω». «Δουλεύω με απεξαρτημένα άτομα.
Με ενδιέφερε από παλιά αυτή η πτυχή της τέχνης με κοινωνικό ρόλο, που προσφέρει
κάτι στο κοινωνικό σύνολο. Εκεί έμαθα πολλά για την ελληνική κοινωνία. Και
παίρνω δύναμη από νέους ανθρώπους που θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους».
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_2_04/03/2012_474614
Η μορφή του Μπέκετ
Μια γαλήνη έχουν και οι μορφές της Κλειώς στο εργαστήρι της, λίγο πριν από τη
μεταφορά τους στην γκαλερί Astra. Ανδρες και γυναίκες με μια απορία στο βλέμμα.
Κάποιες από αυτές τις φιγούρες (από μπρούντζο και επιζωγραφισμένη τερακότα)
μοιάζουν να ονειροπολούν: απώλειες, επιθυμίες, σαν να ακούνε φωνές προσώπων
χαμένων για πάντα, αγάπες και έργα που δεν ολοκληρώθηκαν. Μια σύντομη παύση στις
ζωές τους για το απαραίτητο «ένδον σκάπτε».
Καθώς κοιτάζω έναν κύριο με καπαρντίνα και ρεπούμπλικα, σκέφτομαι τον τίτλο
της έκθεσης: τον προυστικό «χαμένο χρόνο». Οπως μου εξομολογείται η καλλιτέχνις,
δεν είναι τόσο ο Προυστ πίσω από τα γλυπτά αλλά στίχοι του Πρεβέρ και του
Νερούντα. Και η μορφή του Σάμιουελ Μπέκετ. «Απέναντι από το σπίτι μας στο Παρίσι
έμενε ο Μπέκετ», θυμάται η Κλειώ. «Καθόταν κάθε πρωί σε ένα καφέ στο ισόγειο.
Διάβαζε την εφημερίδα του κι έπινε τον καφέ του. Ηταν πολύ ευγενής με όλους και
θυμάμαι τα τεράστια χέρια του να πιάνουν την εφημερίδα. Μετά σηκωνόταν και κάπου
πήγαινε με έναν πολύ αποφασιστικό τρόπο. Οπως έμαθα κατόπιν, πήγαινε για έναν
περίπατο σε ένα πάρκο και μετά γύριζε σπίτι του για να γράψει. Σκέφτηκα πόσο
ανάγκη είχε αυτή την τελετουργία για να να γράψει. Σαν να έχει χαθεί αυτό, όχι
μόνο για τον δημιουργικό άνθρωπο. Ενας τέτοιος τύπος σήμερα θα ήταν γραφικός.
Ετσι “έδεσε” όλο αυτό. Η ιδέα του πάρκου ήταν επίσης βασική. Εκεί παρατηρείς,
ονειρεύεσαι, έχεις άλλη σχέση με τον χρόνο. Το Διαδίκτυο έφερε συναρπαστικά
πράγματα στη ζωή μας, προκάλεσε όμως και μια διάσπαση. Μια αδυναμία να
εμβαθύνεις. Οι ταχύτητες πλέον είναι τέτοιες που δεν μπορείς να ξαναπιάσεις το
νήμα της σκέψης σου εύκολα. Να παρατηρήσεις. Να ανατρέξεις σε πράγματα που
βρίσκονται στα ριζώματά σου. Με αυτά τα έργα διεκδικώ αυτόν τον χαμένο
χρόνο».
Βουδαπέστη - Παρίσι
Κόρη καλλιτεχνών, της Ζιζί και του Μέμου Μακρή, η Κλειώ γεννήθηκε στη
Βουδαπέστη. Εκεί είχε καταφύγει ο γλύπτης πατέρας της, μετά το Παρίσι (όπου είχε
βρεθεί με το θρυλικό «Ματαρόα»). Στο Παρίσι είχε γνωρίσει τη γεννημένη στο
Βελιγράδι Ζιζί. «Εμεινα στη Βουδαπέστη μέχρι τα δεκαπέντε μου. Είχε μια ηρεμία.
Παραείχαν χρόνο οι άνθρωποι εκεί», λέει γελώντας. «Είχε εστιατόρια, καφέ,
διαβάζαμε, η λογοτεχνία, η ποίηση, η μουσική, η χαρακτική ήταν σε άνθηση. Τώρα
όλα έχουν αλλάξει. Οι παλαιότεροι καλλιτέχνες έχουν πάθει πανικό διότι την
ανταγωνιστικότητα δεν την ήξεραν. Το να είσαι καλλιτέχνης ή καθηγητής
πανεπιστημίου ήταν σημαντικό κοινωνικά, όχι πια όμως».
Tο 1969 η Κλειώ Μακρή εγκαθίσταται στο Παρίσι. «Εκεί έμαθα ελληνικά και εκεί
απελευθερώθηκα από το βάρος που μου προκαλούσε το γεγονός ότι οι γονείς μου ήταν
καλλιτέχνες». Ο Μέμος Μακρής ήταν αυστηρός μαζί της; «Παρατηρούσε όσα έκανα και
αν κάτι δεν του άρεσε έλεγε απλώς: “Ξανακάντο”».
«Ηταν σημαντικό να ριζώσω κάπου»
Ο ερχομός για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1975 θα είναι κάτι σαν deja vu. «Η
χώρα είχε οικείο και ξένο μαζί. Ημουν και δεν ήμουν Ελληνίδα. Κυρίως,
επικρατούσε ο ενθουσιασμός της αποκατάστασης της Δημοκρατίας, ενώ και ο πατέρας
μου έβλεπε ξανά την πατρίδα του τριάντα χρόνια μετά». Θα περάσει άλλη μία
δεκαετία έως ότου αποφασίσει να εγκατασταθεί οριστικά στην Ελλάδα. «Ηθελα μια
αλλαγή και ήθελα τα παιδιά μου να ζήσουν σε μια γειτονιά, όπως το Μετς. Τα πρώτα
τρία χρόνια είχαμε έναν ενθουσιασμό. Στην πορεία, συνειδητοποίησα ότι έπρεπε να
μάθω κάποια πράγματα από την αρχή. Η ελληνική κοινωνία είναι πολύ πιο κλειστή
απ’ ό, τι δείχνει. Αλλά ήταν πολύ σημαντικό να βρω τον τρόπο να ριζώσω κάπου,
πέρα από τα ευχάριστα και τα δυσάρεστα».
Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, η Κλειώ Μακρή εργάζεται ως ειδική θεραπεύτρια
(Art Therapy) στη Μονάδα Απεξάρτησης «18 Ανω». «Δουλεύω με απεξαρτημένα άτομα.
Με ενδιέφερε από παλιά αυτή η πτυχή της τέχνης με κοινωνικό ρόλο, που προσφέρει
κάτι στο κοινωνικό σύνολο. Εκεί έμαθα πολλά για την ελληνική κοινωνία. Και
παίρνω δύναμη από νέους ανθρώπους που θέλουν να αλλάξουν τη ζωή τους».
Η έκθεση «Ο χρόνος που θεωρείται χαμένος» στην γκαλερί Astra (Καρυατίδων 8,
Ακρόπολη) θα διαρκέσει έως τις 17 Μαρτίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Γράψτε το σχόλιό σας
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.